TYT
TYT Nedir?
TYT, sınava girenlerin sayısal ve sözel alanlardaki bilgi, beceri ve yeterliliklerini ölçmek için yapılan testlerdir. Temel Yeterlilik Testlerinde Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Türkçe ve Matematik derslerinden sorular çıkmaktadır. TYT, YKS’nin ilk basamağıdır. Eski sistemde ilk oturumdaki soru sayısı 160 iken, yeni sistemde bu sayı 120 soruya düşürülmüştür. İkinci oturumda ise soru sayısı 340’tan 160’a indirilmiştir.
Sınav tüm lise türlerindeki adayları kapsadığı için yeni sistemle birlikte adayların bilgiden ziyade derslerdeki yeterliliği ön plana çıkarılmıştır. Böylece tüm adayların eşit olması amaçlanmıştır. Ezbere yönelik sınav sisteminin terk edilmesiyle birlikte adayların öğrendikleri bilgiyi işleme ve kullanabilme yeterlilikleri test edilmeye başlandı.
Adaylar TYT’den en az 150 puan aldıklarında Meslek Yüksekokullarında herhangi bir programı tercih etmeye hak kazanırlar. TYT’den sonra yapılan Alan Yeterlilik Sınavı’ndaki Sayısal, Sözel, Eşit Ağırlık ve Dil alanlarında en az 180 puan alındığında ise Lisans programlarından birine girilebilir.
TYT ve AYT Soru Dağılımları
İlk oturumda;
Türkçe: 40 soru
Sosyal Bilimler: 20 soru (Coğrafya – Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi – Felsefe – Tarih derslerinin her birinden 5’er soru)
Matematik: 40 soru
Fen Bilimleri: 20 soru (Biyoloji: 6, Fizik: 7 ve Kimya: 7) bulunur.
İkinci oturum olan AYT’de ise;
Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler: 40 soru (Türk Dili ve Edebiyatı: 24, Coğrafya-1: 6, Tarih-1: 10)
Matematik: 40 soru
Sosyal Bilimler-2: 40 soru (Coğrafya-2: 11, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: 6, Felsefe Grubu: 12 ve Tarih – 2: 11)
Fen Bilimleri: 40 soru (Biyoloji: 13, Fizik: 14 ve Kimya: 13)
Yabancı Dil oturumunda toplamda 80 soru sorulmaktadır.
Puan Sıralamaları
Sınavda puan sıralamaları aynı eski sistemde olduğu gibi 100 ve 500 puan arasında yapılacaktır. 100 puan taban puandır ve ÖSYM tarafından tüm adaylara verilmektedir. Orta Öğretim Başarı Puanı (OBP) de geçen seneki şekilde belirlenecek ve TYT puanına eklenecektir.
Adaylar TYT puanıyla ön lisans programlarını, TYT ve AYT ile birlikte ise lisans programlarını seçebilirler. Sadece TYT puanı ile adaylar Meslek Yüksekokullarına kayıt olabilecekler.
Tavsiyeler
YKS’ye lise ya da dengi okullardaki son sınıf öğrencileri, açık öğretim liselerindeki son sınıf öğrencileri ya da herhangi bir ortaöğretim kurumundan mezun olmuş adaylar girebilir. Sınav ücreti TYT, AYT ve Dil testi oturumlarının her biri için adayların 50 TL olarak belirlenmiştir.
Başvuru yapan adaylar Aday Başvuru Formu’nu eksiksiz bir şekilde doldurmalı ve kimlikleri ile başvuru merkezine gitmelidirler. Pasaportlarının geçerlilik süresi dolmamışsa kimlik yerine pasaportlarını da başvuru sırasında kullanabilirler.
Sınav oturumları TYT ve AYT olmak üzere iki tanedir. İsteğe bağlı olarak YDT (Yabancı Dil Testi) oturumuna da katılabilirler. YDT oturumu; Arapça, Almanca, İngilizce, Fransızca ve Rusça olarak yapılır. Her dilin soru kitapçığı ayrıdır. Aday, başvuru sırasında hangi dilden sınava gireceğini belirtmişse ona o dilin kitapçığı verilir.
Sınava giren adaylar sınava giriş belgelerini ve kimliklerini mutlaka yanlarında getirmelidirler. Sürücü belgesi ya da meslek kimlik kartları sınava girişte kabul edilmediği için bu belgelerle sınava gelinmesi halinde adaylar sınava alınmamaktadır.
TYT, AYT ve YDT oturumlarında lisans ya da ön lisans programlarından birine kayıt olabilmek için her bir oturumdan en az 0,5 ham puan alınmalıdır.
Bir önceki yıl üniversiteye yerleşen fakat gitmeyen adayların Orta Öğrenim Başarı Puanları yüzde 50 oranında düşürülür. Bu nedenle tercih yaparken ve tekrar sınava girerken iyi düşünülmelidir.
Meslek lisesi mezunları geçen yıla kadar sınavsız ön lisans programlarına kayıt olabilirken 2017 yılında yürürlüğe giren kanunla birlikte sınava girmeden hiçbir ön lisans programına kayıt olamamaktadırlar.
Yükseköğretime Geçiş Sınavı baraj puanı 150’dir. Adaylar Özel Yetenek Sınavı’na girebilmek için TYT’den en az 150 puan almalıdırlar.
AYT puanı 180’ın üstünde olan adaylar puanlarına uyan lisans programlarından birini tercih edebilirler.
Adaylar tercih ve yerleştirmeler için hiçbir ücret ödemek zorunda değildirler.
Hukuk için en düşük sıralama 190,000; mühendislik programları için en düşük sıralama 300,000; tıp için en düşük sıralama 50,000 ve mimarlık için en düşük sıralama 250,000’dir.
Yükseköğretime Geçiş Sınavı, TYT ve AYT olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Eski sistemdeki soru sayılarının azalmasının yanı sıra, puan türlerinde de değişiklikler yapıldı. 2010 yılından beri uygulanmakta olan YGS’de 6 farklı puan türü varken, şimdiki sistemde tek puan türü bulunuyor. Hem ön lisans tercihlerini yapacak adaylar hem de TYT puanıyla kurumsal başvuru yapacak adayların puanları aynı modüle göre belirlenecek.
TYT Puanı
YKS TYT belirlenirken öncelikle adayların doğru ve yanlış sayıları saptanır. Ardından her 4 yanlış soru için 1 doğru soru iptal edilir ve her test için adayın ham puanı bulunur. Lise son sınıf öğrencileri için her testin ayrı ayrı ortalaması ve standart sapması bulunur. Ortalamalar ve standart sapmalar kullanılarak test ortalaması 50, standart sapma ise 10 olacak şekilde standart puanlar hesaplanır. Eğer herhangi bir testte hatalı bir soru tespit edilirse ve o test içinde minimum 1 cevabı bulunan adaylar varsa, bu kişilerin işaretledikleri seçenek doğru kabul edilir ve diğer testlerde aldıkları puanlar ile birlikte değerlendirilir.
TYT’de Türkçe ve Matematik testleri 40’ar, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri testleri ise 20’şer sorudan oluşmaktadır. Öğrencilerin YKS puanının kaç olduğunun bulunabilmesi için için TYT puanlarının en az 150 olması gerekir. ÖSYM her adaya 100 puan vermekte, bu puana OBP ile birlikte TYT ham puanı eklenerek TYT YKS puan hesaplamaları yapılabilmektedir. Ortaöğrenim Başarı Puanı bulunurken diploma notu 0,6 ile çarpılmalıdır. Örneğin diploma notu 90 olan bir öğrencinin OBP’si 90 x 0,6 = 54’tür.
AYT Puanı
Sayısal, Eşit Ağırlık, Sözel ve Dil puanı nasıl bulunur? TYT puanları herkes için aynı oranlar kullanılarak yapılmaktadır. Buna göre sırayla Sayısal, Eşit Ağırlık, Sözel ve Dil puanlarını sorgulayalım;
TYT netlerinde Türkçe ve Matematik testleri için 1,32; Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri testleri için 1,36 katsayısı kullanılır.
AYT Sayısal netleri için: Matematik 3; Fizik 2,85; Kimya 3,07 ve Biyoloji 3,07 ile çarpılır.
AYT Eşit Ağırlık netleri için: Matematik ve Edebiyat için 3; Tarih-1 için 2,8 ve Coğrafya-1 için 3,33 katsayıları kullanılır.
AYT Sözel netleri için: Edebiyat için 3; Tarih-1 için 2,8; Coğrafya-1 için 3,33; Tarih-2 için 2,91; Coğrafya-2 için 2,91; Felsefe için 3 ve Din Kültürü için 3,33 katsayıları kullanılır.
AYT Dil netleri için: her net 3 ile çarpılır.
Sonuçlar bulunduktan sonra bu puanlara ÖSYM’nin verdiği 100 taban puanı ile OBP puanı eklenir ve her ders için YKS sonuçları bulunur.
Yükseköğrenim Kurumları Sınavı’nda alınabilecek en yüksek TYT puanı 560’dır. En yüksek OBP ise 100 x 0,6 = 60 puan olabilir. ÖSYM her adaya 100 puan vermektedir. Tüm soruları doğru yapan bir aday, testlerden maksimum 400 puan alabilir. Her test için bu puanı incelersek;
Türkçe; 400 x %33 = 132 puan
Matematik; 400 x %33 = 132 puan
Fen Bilimleri; 400 x %17 = 68 puan
Sosyal Bilimler; 400 x %17 = 68 puan
Bunun anlamı tüm Türkçe sorularını doğru yapan bir aday 132 puan, tüm Matematik sorularını doğru yapan bir aday 132 puan, tüm Fen Bilimleri sorularını doğru yapan bir aday 68 puan ve tüm Sosyal Bilimler testlerini yapan bir aday 68 puan alacak demektir.
TYT Sıralamaları
1 Türkçe sorusunun kaç puana denk geldiğini öğrenmek için 132 sayısı 40’a bölünmelidir. Bu da 132 / 40 = 3,3 puana denk gelmektedir. 1 Türkçe neti 3,3 puan değerindedir. Matematik soru sayısı Türkçe soru sayısı ile aynı olduğu için 1 Matematik neti de 3,3 puan değerindedir.
Sosyal Bilimler ve Fen Bilimlerinden 20’şer soru çıkmaktadır. Bu testlerdeki 1 soru netini bulmak için 68 sayısını 20’ye bölmemiz gerekir. 68 / 20 = 3,4’tür. 1 Sosyal neti ve 1 Fen neti 3,4’er puan değerindedir.
Buradan çıkarılabilecek sonuç Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimleri netlerinin daha değerli olduğudur. Adaylar özellikle sınavın son dakikalarında daha çok puan almak için yapamadıkları Matematik ve Türkçe sorularına yönelmektense Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler sorularını yapmaya çalışabilirler.
Örnek TYT puanı
15 Türkçe neti, 20 Matematik neti, 10 Sosyal neti ve 10 Fen neti olan bir adayın tahmini TYT puanını öğrenelim:
100 (ÖSYM’nin verdiği taban puan) + (15 x 3,3) + (20 x 3,3) + (10 x 3,4) + (10 x 3,4) = 100 + 49,5 +66 + 34 + 34 = 273,5 TYT ham puanı. Ham puana OBP eklenerek TYT puanını bulabiliriz. Adayın okul puanı 80 ise bunu 0,6 ile çarpmalıyız. 100 x 0,6 = 60 puandır. Bu puanı ham puana eklediğimizde 273,5 + 60 = 333,5 TYT puanını buluruz.
