Sağlıklı yaşamanın sırrı, ideal kiloyu korumaktan geçer. Bunun için yaşa, boya ve ağırlığa bakılarak ölçülen vücut kitle indeksi son derece önemlidir. Obezitenin önüne geçebilmek için vücut kitle indeksinizi bilmeli ve ideal kilonuzun üzerindeyseniz buna bir an önce önlem almalısınız. Vücut kitle indeksi değerlendirme ile zayıf, normal, kilolu ya da aşırı kilolu olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken aşağıdaki formu kullanarak cinsiyetinizi, boyunuzu ve kilonuzu girmektir.
Vücut Kitle İndeksi Nedir?
Yetişkinler için beden kitle indeksi olarak da bilinen vücut kitle indeksi (VKİ), yetişkin birinin boy ve kilo oranını ölçen bir parametre olarak tanımlanabilir. Kadınlarda ve erkeklerde vücut kitle indeksi farklıdır. İdeal kiloyu öğrenmek için vücut kitle indeksinden faydalanılabilir. Boy ve kilo ölçümlerinde ağırlık normal değerlerin üstünde ise kişi kilolu kabul edilir ya da ağırlık normal değerlerin altında ise kişi zayıf kabul edilir.Vücut kitle indeksi yaşa göre de farklılık gösterebilir, genç bireylerdeki ideal kilo oranı ile yaşlı bireylerdeki ideal kilo oranı birbirinden farklıdır.
Vücut Kitle İndeksi Nasıl Hesaplanır?
Vücut kitle indeksi nasıl ölçülür? Vücut kitle indeksi, kilonun boy ölçüsünün karesine oranı ile hesaplanır. Vücut kitle indeksi formülü şu şekildedir;
Vücut kitle indeksi hesaplandıktan sonra kilonun boya oranının normal olup olmadığını anlamak için aşağıdaki değer aralıklarına bakmalıyız.
0 – 18,4: Olması gerekenden daha zayıf
Vücut kitle indeksinin 0 ile 18,4 aralıkları içinde olması, olmanız gereken kilodan daha zayıf olduğunuzu işaret eder. İdeal kilonun altında olmak, bağışıklık sisteminin güçsüzleşmesine ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açacağı için tehlikeli bir durumdur. Sağlıklı olmak zayıf olmak değil, boy ve kilo oranının orantılı olmasıdır.
18,5 – 24,9: İdeal kilo
Vücut kitle indeksi bu aralıkta olan kişilerin boy ve kilo oranları birbirileri ile uyumludur ve kişiler olmaları gereken kilodadırlar. Bu durumda yapılacak şey, kiloyu korumak, zararlı beslenme alışkanlıkları kazanmamak ve düzenli fiziksel aktiviteye devam etmektir.
25,0 – 29,9: Olması gerekenden fazla kilolu
Boya göre kilonun fazla olması anlamına gelen bu aralık, birçok hastalığa davetiye çıkarabileceği için dikkat edilmesi gerekir. Vücut kitle indeksi 25 ile 29,9 arasında olan kişiler dikkat etmezlerse obez olma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar.
30,0 – 34,9: Şişmanlık (Obezite ilk aşama)
Vücut kitle indeksinin 30 ile 34,9 arasında olması obezitenin başladığını gösterir. Obezite olarak bilinen aşırı şişman olma durumu, kalp ve damar hastalıklarından şeker hastalığı ve yüksek tansiyona kadar birçok kronik hastalığın oluşmasına yol açan, son derece ciddi bir rahatsızlıktır. Vücut kitle indeksi bu aralıkta olan bireyler bir diyetisyene giderek sağlıklı bir şekilde kilo vermeye ve ideal kilolarına ulaşmaya çalışmalıdırlar.
35,0 – 44,9: Şişmanlık (Obezite ikinci aşama)
35 – 44,9 aralığındaki kişilerin kiloları boylarına göre oldukça orantısızdır. Bu kişiler obezite sorunu yaşayan, diyabet, hipertansiyon ve çeşitli kronik hastalıklara yakalanma riski yüksek kişilerdir. Planlı bir şekilde kilo kontrolü yapmalı, beslenme alışkanlıklarını değiştirmeli ve yaşamlarını daha hareketli bir hale getirmelidirler. Aksi halde obezite sorunu ilerleyecek ve ciddi rahatsızlıklarla uğraşmak zorunda kalacaklardır.
45,0 ve üzeri: Aşırı şişmanlık (Obezite üçüncü aşama – morbid obezite)
Kilonun boya oranı 45 ve üzeri çıktıysa sorun oldukça ciddi demektir. Kişiler kendi kendilerine kilo vermeye çalışmamalı, aç kalarak sağlıklarını daha da riske atmamalıdırlar. Mutlaka bir uzmana danışmalı ve kilolarını düzene sokmaya çalışmalıdırlar. İnternetten ya da arkadaş ortamından duyulan tavsiyeler yerine işinin ehli bir diyetisyenin yaptığı programa uyulmalı ve ideal kiloya gelinmelidir.
Morbid Obezite Nedir?
Vücut kitle indeksinin 45’in üstünde olması durumu, morbid obezite olarak tanımlanır. Morbid obezite kişilerin yaşam kalitesini düşüren, ruhsal durumunu çökerten ve ölüm riskini artıran ciddi bir problemdir. Şeker hastalığı, hipertansiyon ve damar sertliği gibi sorunlar, morbid obezite sorunu olan kişilerde daha yaygın görülür. Tedavi edilmediği takdirde migren, yalancı beyin tümörü, yüksek kolesterol, karaciğer rahatsızlığı, metabolik sendrom, tip 2 şeker hastalığı, yumurtalık çoklu kist hastalığı, toplardamarda dolaşım bozukluğu, gut, eklem hastalıkları, idrar tutamama, reflü, yüksek tansiyon, kalp – damar hastalıkları, astım, uyku apnesi ve depresyon gibi rahatsızlıklar oluşabilir.
Morbid Obezler Neden Kilo Veremezler?
Morbid obezler, harcadıkları kalori miktarından çok daha fazla kalori aldıkları için kilo vermeleri oldukça zordur. Morbid obezler Cushing gibi obeziteye neden olan bir sorun yaşamıyorlarsa, obezitenin nedeni vücutlarının ihtiyaç duyduğundan daha fazla sağlıksız gıda tüketmeleridir.
Morbid obezlerin ne yazık ki diyet yaparak kilo vermeleri çok zordur. Yapılan diyetler sonrasında verilen kiloların geri alındığı sık gözlemlenen bir durumdur. Diyetin yanı sıra herhangi bir ilaç da morbid obeziteye çözüm olamamaktadır. En kesin tedavi yöntemi cerrahi müdahaledir.