Ürünlere yapılan indirim ya da zam oranları, maliyet hesapları, faiz gelirleri, hisse senedi ya da istatistiksel veriler gibi merak edilen pek çok şeyde hemen aşağıdaki yüzde (%) hesaplama formundan yararkanabilirsiniz.

Bir rakamın ya da bir bütünün 100 eşit parçaya bölünmesi “yüzde” olarak ifade edilir. 

-A sayısının %B’sinin kaç olduğu,

-A sayısının B sayısının % kaçı olduğu,

-A sayısı % B kadar artarsa sonucun kaç olacağı ve

-A sayısı % B kadar azalırsa sonucun kaç olacağı gibi soruların cevapları bulunabilir.

Örnek; 200 kişilik bir sınıfın %10’unu bulmak için 200 sayısını öncelikle 100 eşit parçaya bölmemiz gerekir. Daha sonra bulduğumuz sayıyı istenen verilen değer ile çarpmamız gerekir.

Bunu formülle ifade edersek;

A’nın % B’si = (A / 100) x B şeklinde gösterebiliriz.

Örneğimizdeki sayıları formülde yerlerine koyarsak;

(200 / 100) x 10 = 20 sonucunu buluruz. 

Oranı Hesabı Nasıl Yapılır?

İlk aşamada ilk verilen sayı 100’e bölünür, ikinci aşamada ise elde edilen sayı ikinci değer ile çarpılır. Özellikle matematikte çok sık kullanılan yüzdelik hesaplama oldukça basitir.

Örnek verirsek;

500 metrelik bir yolun yüzde 20’si kaçtır?

Formüle göre önce ilk sayı 100’e bölünür, ardından diğer sayı ile çarpılır. Buna göre;

(A / 100) x B

500 / 100 = 5

5 x 20 = 100 metredir.

Çıkarma Hesabı Nasıl Yapılır?

Bir malın fiyatı, önceden belirlenen fiyatından daha ucuza satılmak istendiğinde yapılan indirim, yüzde çıkarma hesabı ile bulunabilir.

Örnek verirsek;

Maliyeti 150 lira olan bir ürüne 30 lira indirim yapılarak 120 liraya satılıyor. Firmanın ürüne yaptığı indirim oranı yüzdesel olarak kaçtır?

Formülü yazarsak;

(30 / 150) x 100 = %20 sonucunu buluruz. Bu durumda firma, 150 lira değerindeki ürüne %20 indirim uygulayarak 120 liraya satmıştır.

Ondalık Sayıya Çevirmeler Nasıl Yapılır?

Daha çok matematiksel işlemlerde kullanılan ondalık gösterme kavramı, kısa yoldan yapılabilen bir işlemdir. Bir sayının yüzdesi ondalık olarak ifade edilebilmesi için paydası 100 olarak yazılmalıdır.

Örnek verirsek; %20 ifadesi, 20 / 100 şeklinde gösterilir. Bu sayıyı ondalık sayıya çevirmek istersek; 0,20 olarak yazarız.

Başka bir örnek; %45 = 45 / 100 = 0,45 ya da %129 = 129 / 100 = 1,29 olarak gösterilebilir.

Orantı yöntemi nasıl kullanılır?

Bir Sayının Başka Bir Sayının Yüzde Kaçı Olduğu Nasıl Bulunur?

Örnek verirsek;

24 sayısı 400 sayısının yüzde kaçına eşittir?

Formülde verilenleri yerlerine yazalım;

(100 x 24) / 400 = 6 (400’ün %6’sı 24’tür)

Matematiksel işlemler birden farklı şekilde çözülebilir. Bir soruyu çözebilmek için herkes kendince en kolay olan işlemi seçebilir. Bu soruyu şu şekilde de çözebiliriz:

400 sayısı 100 sayısının 4 katıdır. Bu durumda ters orantı kullanırsak 24 sayısını 4’e bölmemiz gerekir. Sonuçta 24 / 4 = 6 sonucunu buluruz.

Başka bir örnek verirsek;

Bir sınıfta 15 kız öğrenci vardır. Sınıftaki toplam öğrenci sayısı 300 kişi olduğuna göre, sınıftaki öğrencilerin yüzde kaçı kızdır?

Birinci yol:

(100 x 15) / 300 = 5

İkinci yol:

300 sayısı 100 sayısının 3 katıdır. Ters orantı yaptığımızda 15 sayısını 3’e bölmemiz gerekir. Bu durumda 15 / 3 = 5 yani sınıftaki öğrencilerin %5’inin kız öğrenci olduğunu anlarız.

Bankaya yatırılan 3000 liraya yıllık %10 faiz uygulanıyor. Bu durumda bir yıl sonra bankadaki para ne kadar olur?

Formülümüz: (A / 100) x B idi. Verileri yerlerine yazarsak;
(3000 / 100) x 10 = 300 lira olur.
Bankaya yatırılan 3000 lira, bir yıl sonunda %10 faizle 300 lira artarak 3000 + 300 = 3300 lira olur.

Kolay Yoldan Yüzdelik Nasıl Bulunur?

1.Ana sayı verilen yüzde değeri ile çarpılır

2.Çıkan sonuç 100’e bölünür

3.Ana sayı ile sonuç toplanır (ya da çıkarılır)

Örnek verirsek;

40 liralık bir gömleğe %5 indirim uygulandığında gömleğin yeni fiyatı ne olur?

1.40 x 5 = 200

2.200 / 100 = 2

3.40 - 2 = 38 lira sonucunu buluruz. Gömleğin %5 indirimli satış fiyatı 38 liradır.

Hesap Makinesinde İşlem Nasıl Yapılır?

1000 sayısının %18 ini almak istiyoruz.

Makinede 1000 yazıp 0,18 ile çarparsak % 18 değerini alırız.

Sonuç: 1000 x 0,18 = 180

Eğer makinede 1000 yazıp 1.18 ile çarparsak yüzde 18 eklenmiş halini buluruz.

Sonuç: 1000 x 1,18 = 1180

Örneğin bir sayının yüzdelik eklenmiş halinde işlem yapmak istiyorsanız formülümüzü hesap makinesinde uygulamak için aynı işlemi tersten yaparak gösterelim. Örneğimizde 1180 TL olan bir ürüne %18 uygulandığını biliyoruz. Bu durumda:

Makineye 1180 yazıyoruz ardından - (eksi) işaretiyle birlikte tekrar 1180 yazıp 1,18'e bölersek yüzde 18'lik halini buluruz.

Sonuç: 1180 -  1180/1,18 = 180

1180 yazıp 1,18'e bölersek yüzdelik uygulanmamış halini bulmuş oluruz.

Sonuç: 1180 /  1,18 = 1000

Makinede Yüzde Bulma ve Ardından Toplamı Bulmak İçin:

50.000'in %8'ini hesapla ve ardından topla:

H. makinesine 50.000 yazıp x işaretine ve ardından 8'e basıyoruz. Hesap makinesinde (%) yüzde işaretine bastığınız anda %8 halini göreceksiniz. Bu aşamadan sonra  + ve = tuşlarına basarsanız 50.000 sayısının yüzde 8 eklenmiş halini göreceksiniz.

Sonuç:

1- Aşama: 50.000 x 8 %   -----  4.000

2- Aşama: + ve =    ----- 54.000